Murray Gell-Mann
Fisiceoir teoiriciúil a rugadh i
Nua-Eabhrac ab ea
Murray Gell-Mann (
15 Meán Fómhair 1929 -
24 Bealtaine 2019). I
1953 thug sé isteach coincheap an choimhthís,
uimhir chandamach nua is gá a imchoimeád in aon idirghníomhú núicléach láidir idir buncháithníní. Bhain sé feidhm as an gcoimhthíos —mar a rinne
Yuval Ne'eman, neamhspleách air — chun méasóin, núicléóin (prótóin is neodróin) agus hipearóin a rangú. Bhí siad in ann réamhinsintí a dhéanamh maidir le núicléis, ar an dóigh chéanna a ndearna Dmitri Mendeleev maidir leis na dúile le
clár peiriadach na ndúl. Réamhinis sé an cáithnín óimige-míneas (ω-), agus braitheadh i dturgnaimh é i
1964. Le George Zweig, thug sé isteach coincheap an
chuairc, gach ceann le trian de lucht an
leictreoin agus uimhir baróin ar leith. 6 chuarc a réamhinis siad: íoschuarc,
uaschuarc, cuarc coimhthíoch, briochtchuarc, bunchuarc, is barrchuarc. Bhuaigh sé
Duais Nobel na Fisice i
1969 as seo.
Arna chur ar fáil ag Vicipéid